چه زمانی بعد از عمل بینی می‌توان ورزش کرد؟

ورزش کردن بعد از عمل بینی از دغدغه‌های اصلی افرادی است که به تازگی این جراحی را پشت سر گذاشته‌اند. بازگشت به فعالیت‌های بدنی نیازمند صبر، آگاهی و رعایت دقیق توصیه‌های پزشکی است تا نتایج عمل به خطر نیفتد. درک اینکه چه زمانی می‌توان پیاده‌روی سبک را آغاز کرد، چه مدت باید از ورزش‌های سنگین مانند بدنسازی یا ورزش‌های تماسی پرهیز نمود، و چه نوع تمریناتی در مراحل مختلف بهبودی مجاز هستند، اهمیت زیادی دارد.

زمان مناسب برای شروع ورزش کردن بعد از عمل بینی

پاسخ به این سوال که چه زمانی می‌توان ورزش کردن بعد از جراحی بینی را شروع کرد؟ برای هر فرد و هر نوع ورزشی متفاوت است و به روند بهبودی شخص و نظر جراح بستگی دارد. با این حال، یک چارچوب زمانی کلی وجود دارد که می‌توان از آن پیروی کرد:

• هفته اول پس از جراحی: در این هفته، استراحت مطلق توصیه می‌شود. تنها فعالیت مجاز، پیاده‌روی بسیار سبک و آرام در محیط خانه است، آن هم حداکثر به مدت 20 دقیقه در روز. هرگونه فعالیتی که ضربان قلب را بالا ببرد یا نیاز به خم شدن داشته باشد، ممنوع است.
• هفته دوم تا چهارم: پس از برداشتن آتل یا تامپون (در صورت وجود) و با بهتر شدن حال عمومی، می‌توان مدت زمان پیاده‌روی آرام را به تدریج افزایش داد.همچنان باید از هر فعالیتی که باعث فشار به بینی یا افزایش شدید ضربان قلب شود، پرهیز کرد. 

• یک ماه پس از جراحی: در این زمان، بسیاری از عوارض اولیه بهبود یافته‌اند. می‌توان فعالیت‌های ورزشی سبک‌تر مانند یوگا و پیلاتس (همچنان با احتیاط در حرکات خم‌شدن) را با شدت کمتری ادامه داد.
• ماه دوم: اگر قبلا ورزشکار بوده‌اید، می‌توانید برخی تمرینات قدرتی سبک را با حدود 25 درصد شدت قبلی شروع کنید. تعداد تکرارها و سنگینی وزنه‌ها باید بسیار کم باشد. از خم شدن حین تمرین خودداری کنید.
• ماه سوم: شدت تمرینات قدرتی می‌تواند به حدود 50 درصد برسد. خم شدن با احتیاط مجاز است، اما دویدن همچنان توصیه نمی‌شود.
• ماه چهارم: شدت تمرینات می‌تواند تا 75 درصد افزایش یابد.
• ماه پنجم: می‌توان به سراغ وزنه‌های متوسط رفت و تکرارها را به سطح قبل از عمل نزدیک کرد. انجام حرکات یوگا و خم‌شدن دیگر مانعی ندارد.
• شش ماه پس از جراحی: برای بسیاری از افراد، پس از شش ماه، بهبودی کامل‌تری حاصل شده و می‌توان به تدریج به اکثر فعالیت‌های ورزشی بازگشت.

چه ورزش‌هایی بعد از عمل بینی می‌توان انجام داد؟

نوع و شدت ورزش مجاز به زمان سپری شده از عمل بستگی دارد. در ادامه به برخی ورزش‌های رایج و زمان‌بندی آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• پیاده‌روی: بهترین و اولین فعالیتی که پس از جراحی بینی توصیه می‌شود، پیاده‌روی سبک است. معمولا یک یا چند روز پس از عمل، با اجازه پزشک، می‌توان پیاده‌روی آرام را شروع کرد.
  1. هفته اول: روزانه ۵ دقیقه پیاده‌روی آرام.
  2. هفته دوم: روزانه ۱۰ دقیقه پیاده‌روی آرام.
  3. هفته سوم: روزانه ۱۵ دقیقه پیاده‌روی آرام.
  4. هفته چهارم به بعد: می‌توان مدت زمان را با نظر پزشک افزایش داد. مهم است که پیاده‌روی به گونه‌ای باشد که ضربان قلب به شدت بالا نرود و باعث نفس نفس زدن و تنگی نفس بعد از عمل بینی نشود.

• یوگا و پیلاتس: این ورزش‌ها به دلیل ماهیت آرام و تمرکز بر حرکات کششی، گزینه‌های خوبی برای دوران نقاهت هستند. معمولا 2 تا 3 هفته پس از عمل، با اجازه پزشک و به شرط عدم وجود حرکات خم شدن شدید سر به پایین یا حرکات وارونه، می‌توان یوگا و پیلاتس سبک را آغاز کرد. 
• دوچرخه‌سواری ثابت: دوچرخه‌سواری ثابت با شدت بسیار کم و بدون ایجاد فشار به صورت، ممکن است پس از 4 تا 6 هفته و با تایید جراح، امکان‌پذیر باشد.

چه ورزش‌هایی بعد از عمل بینی ممنوع است؟

برخی فعالیت‌های ورزشی به دلیل افزایش ریسک آسیب به بینی یا اختلال در روند بهبودی، برای مدت مشخصی پس از جراحی بینی ممنوع هستند. ورزش های زیر بعد از عمل بینی ممنوع می‌باشند:

• ورزش‌های هوازی شدید و کاردیو: دویدن، ایروبیک پرتحرک، طناب زدن و سایر ورزش‌هایی که ضربان قلب را به شدت بالا می‌برند، حداقل تا 4 الی 6 هفته (و گاهی بیشتر، بسته به نظر پزشک) ممنوع هستند. 
• بدنسازی و وزنه‌برداری سنگین: بلند کردن وزنه‌های سنگین، حداقل تا 6 هفته پس از جراحی ممنوع است. این فعالیت فشار زیادی به بدن و صورت وارد می‌کند و می‌تواند روند ترمیم استخوان و بافت‌های بینی را مختل سازد.
• ورزش‌های تماسی: ورزش‌هایی مانند بوکس، کشتی، فوتبال، بسکتبال، والیبال و هنرهای رزمی که احتمال برخورد ضربه به صورت و بینی در آن‌ها بالاست، باید حداقل به مدت 6 ماه (و در برخی موارد تا یک سال) کنار گذاشته شوند.
• شنا: شنا کردن در استخر یا دریا به دلیل خطر عفونت و فشار آب به بینی، معمولا تا 3 الی 4 هفته پس از بهبودی کامل زخم‌های داخلی و خارجی بینی ممنوع است. استفاده از عینک شنا نیز ممکن است به بینی فشار وارد کند. شیرجه زدن و حرکاتی که احتمال ضربه به بینی را دارند، تا حدود 6 ماه ممنوعیت مطلق دارند.
• ورزش‌هایی که نیاز به خم شدن زیاد دارند: حرکاتی مانند کرانچ شکم، رساندن دست‌ها به پاها در حالت ایستاده، و برخی حرکات یوگا که سر پایین‌تر از قلب قرار می‌گیرد، در ماه اول پس از عمل ممنوع هستند.

چه زمانی بعد از عمل بینی می‌توان بدنسازی را شروع کرد؟

حداقل تا 6 هفته پس از جراحی بینی، انجام تمرینات بدنسازی یا وزنه‌زدن ممنوع است. دلیل اصلی این ممنوعیت، افزایش فشار خون هنگام بلند کردن وزنه‌هاست که می‌تواند جریان خون به بینی را مختل کرده و عوارضی مانند خونریزی یا تورم شدید را ایجاد کند.

پس از گذشت این دوره 6 هفته‌ای و با کسب اجازه قطعی از جراح، می‌توان تمرینات بدنسازی را به تدریج و با رعایت نکات زیر شروع کرد.

1. شروع با وزنه‌های بسیار سبک: وزنه‌ها باید به طور قابل توجهی سبک‌تر از آنچه قبل از عمل استفاده می‌کردید، باشند.
2. تمرکز بر فرم صحیح: از انجام حرکاتی که باعث فشار مستقیم به صورت می‌شوند یا نیاز به خم شدن بیش از حد سر دارند، خودداری کنید.
3. افزایش تدریجی شدت: به آرامی و طی چندین هفته، شدت و سنگینی وزنه‌ها را افزایش دهید. به واکنش بدن خود دقت کنید.
4. پرهیز از زور زدن بیش از حد: از حبس نفس و زور زدن شدید که فشار داخلی را به شدت بالا می‌برد، خودداری کنید.

نکات مراقبتی برای ورزش کردن بعد از عمل بینی

رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند تا بازگشت ایمن و موثری به فعالیت‌های ورزشی داشته باشید:

• مشورت با جراح: مهم‌ترین نکته، کسب اجازه و راهنمایی از جراح خود قبل از شروع هرگونه فعالیت ورزشی است. جراح شما بهترین فرد برای ارزیابی روند بهبودی و تعیین زمان مناسب برای بازگشت به ورزش است.
• به بدن خود گوش دهید: اگر هنگام ورزش احساس درد، فشار، سرگیجه یا خونریزی در بینی داشتید، فورا فعالیت را متوقف کرده و استراحت کنید.
• از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید: حداقل در ماه‌های اول پس از عمل، هنگام ورزش در فضای باز از کرم ضد آفتاب و کلاه استفاده کنید، زیرا نور خورشید می‌تواند باعث آفتاب‌سوختگی و افزایش تورم پوست صورت شود.
• از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید: حداقل تا دو ماه پس از عمل، از بلند کردن اجسامی که بیش از 2 کیلوگرم وزن دارند (حتی بغل کردن کودک) خودداری کنید.
• هیدراته بمانید: نوشیدن آب کافی قبل، حین و بعد از ورزش اهمیت دارد.
• رژیم غذایی سالم: تغذیه مناسب به روند بهبودی و تامین انرژی لازم برای ورزش کمک می‌کند.
• محافظت از بینی: حتی پس از بهبودی کامل، در ورزش‌هایی که احتمال ضربه وجود دارد، از محافظ بینی استفاده کنید.
• چسب بینی هنگام ورزش: در روزهای اول شروع ورزش، اگر پزشک توصیه کرده باشد، ممکن است استفاده از چسب بینی هنگام فعالیت به کاهش تورم و ثابت ماندن ساختار بینی کمک کند. اگر احساس گزگز یا سوزش شدید یا ضعف بدنی داشتید، ورزش را متوقف کنید.