تنگی نفس بعد از عمل بینی یکی از اولین مشکلاتی است که پس از جراحی با آن روبه‌رو می‌شوید. این وضعیت برای بسیاری از افراد نگران‌کننده است، به خصوص زمانی‌که احساس می‌کنید جریان هوای طبیعی بینی دچار اختلال شده است. اگرچه در بیشتر موارد این تنگی نفس موقتی است و کم کم برطرف می‌شود، اما گاهی هم به دلایلی جدی‌تر مربوط می‌شود که به بررسی تخصصی‌تر نیاز دارد. در صورتی که شما هم پس از عمل، با سختی در تنفس مواجه هستید و این مسئله زندگی روزمره‌تان را مختل کرده، دانستن علت‌ها، راهکارهای درمانی و نحوه مراقبت صحیح کمک بزرگی به شما می‌کند.
علت تنگی نفس بعد از عمل بینی چیست؟
یکی از اصلی‌ترین اهداف جراحی بینی، بهبود فرم ظاهری و عملکرد تنفسی است؛ اما در برخی موارد، بعد از عمل با سختی در تنفس مواجه می‌شوید که به عوامل زیر مربوط می‌شود:
- ورم بافت‌های داخلی بینی: پس از جراحی، بافت‌های داخلی بینی دچار التهاب و تورم می‌شوند که مسیر عبور هوا را محدود می‌کند.
- وجود تامپون یا گچ بینی: در روزهای اول پس از عمل، قرار گرفتن پانسمان‌ها یا تامپون عبور هوا را مختل می‌کند.
- خشکی و چسبندگی مخاط بینی: یکی دیگر از دلایل شایع تنگی نفس، خشک شدن مخاط داخلی و چسبیدن آن به تیغه‌ی میانی بینی است.
- انحراف تیغه بینی یا مشکلات ساختاری: گاهی اوقات در طول جراحی به خاطر دقت پایین، تیغه بینی بیش از حد برداشته می‌شود که این موضوع باعث اختلال در مسیر هوای ورودی می‌شود.
- ایجاد بافت اسکار یا چسبندگی داخلی: گاهی اوقات در زمان ترمیم بافت‌های اضافی درون بینی ایجاد می‌شود که باعث تنگی تنفس شما خواهند شد.
روش‌های برطرف کردن تنگی نفس بعد از عمل بینی
برای کاهش یا رفع تنگی نفس بعد از عمل بینی، راهکارهایی متناسب با علت مشکل وجود دارد. که حتما باید با مشورت پزشک خود، مناسب‌ترین راه را انتخاب کنید:
- استفاده منظم از سرم شست‌وشو: سرم شست‌وشوی بینی به کاهش خشکی و پاک‌سازی مسیر هوای بینی کمک می‌کند.
- رعایت نکات مراقبتی بعد از عمل: پرهیز از خوابیدن به پشت، اجتناب از فین‌کردن شدید و بالا نگه‌داشتن سر هنگام خواب، به کاهش ورم بینی شما کمک می‌کند.
- استفاده از پمادها یا مرطوب‌کننده‌های مخصوص داخل بینی: این محصولات از خشکی و چسبندگی مخاط پیشگیری می‌کنند.
- تنفس از طریق دهان در هفته‌های اول: اگر نفس کشیدن از راه بینی برای شما سخت است، باید موقتا از دهان نفس بکشید تا روند درمان طی شود.
- درمان دارویی طبق نظر جراح: گاهی پزشک داروهای ضدالتهاب، اسپری بینی یا حتی آنتی‌بیوتیک برای شما تجویزمی‌کند.
- درمان‌های فیزیوتراپی یا تنفس‌درمانی: در برخی موارد، تمرینات مخصوص تنفسی روند بازگشت به تنفس طبیعی را سریع‌تر می‌کند.
آیا استفاده از اسپری به تنگی نفس بعد از عمل بینی کمک می‌کند؟
اسپری‌های بینی، بسته به نوع و عملکردشان، در بهبود تنفس شما بعد از عمل نقش موثری دارند. اما باید توجه داشته باشید که استفاده‌ی بی‌رویه و خودسرانه از آن‌ها عوارضی را به دنبال دارد. اسپری‌های مناسب در تنگی نفس بعد از عمل بینی عبارت‌اند از:
اسپری‌های سالین یا نمکی
این نوع اسپری‌ها حاوی محلول آب نمک استریل هستند و بدون نیاز به نسخه پزشک در داروخانه‌ها عرضه می‌شوند. اسپری سالین بیشتر برای مرطوب نگه داشتن مخاط بینی، شست و شو و پاک‌سازی مجاری بینی از گرد و غبار، ترشحات اضافی و عوامل حساسیت‌زا به کار می‌رود. این اسپری‌ها التهاب خفیف مخاط را کاهش می‌دهند و به خصوص در فصل آلرژی یا هنگام سرماخوردگی، به رفع گرفتگی بینی کمک می‌کنند. چون بدون دارو هستند، برای استفاده روزانه و حتی در کودکان بی‌خطرند.
اسپری‌های کورتونی با نسخه پزشک
این دسته از اسپری‌ها حاوی داروهای ضدالتهابی قوی مثل فلوتیکازون یا بودزوناید هستند و تنها باید با تجویز پزشک استفاده شوند. اسپری‌های کورتونی معمولا در درمان بیماری‌های التهابی مزمن مثل رینیت آلرژیک یا سینوزیت مزمن کاربرد دارند. اثر این داروها چند روز پس از شروع مصرف ظاهر می‌شود، اما در کاهش تورم، گرفتگی و علائم آلرژی بسیار موثرند. استفاده نادرست یا طولانی‌مدت آن‌ها عوارضی مثل خشکی یا خون‌ریزی بینی را برای شما به وجود می‌آورد.
اسپری آنتی‌هیستامین در افراد حساس به آلرژی
این اسپری‌ها با هدف کنترل واکنش‌های آلرژیک طراحی شده‌اند و ماده فعال در آن‌ها دارویی مثل آزلاستین است که مستقیما روی گیرنده‌های هیستامین در مخاط بینی اثر می‌گذارد. اسپری آنتی‌هیستامین به سرعت علائمی مثل خارش، آبریزش، عطسه و گرفتگی ناشی از آلرژی را کاهش می‌دهد. استفاده از این اسپری برای افرادی که در فصل بهار یا پاییز به گرده گیاهان یا گرد و غبار حساسیت دارند هم توصیه می‌شود. این دارو هم بهتر است با مشورت پزشک مصرف کنید.
چقدر تنگی نفس بعد از عمل بینی زمان می‌برد؟
مدت‌زمان تنگی نفس بعد از عمل بینی به عوامل مختلفی بستگی دارد:
نوع جراحی
در جراحی بینی به روش باز، به خاطر دستکاری بیشتر و برش‌های گسترده‌تر، معمولا ورم بیشتری ایجاد می‌شود که تا حدود دو تا چهار هفته باعث تنگی نفس نسبی می‌شود. در مقابل، در روش بسته اغلب دوران نقاهت کوتاه‌تری تجربه می‌شود.
واکنش بدن به جراحی
برخی افراد به دلایل ژنتیکی یا شرایط فیزیولوژیک، مستعد التهاب یا ورم بیشتر پس از جراحی هستند که مدت زمان گرفتگی بینی را طولانی‌تر کند. وجود سابقه آلرژی یا حساسیت در بدن، شدت تورم را بیشتر می‌کند.
رعایت مراقبت‌های بعد از عمل
اگر داروهای تجویز شده را به‌موقع مصرف کنید و از ضربه به بینی جلوگیری کنید و شست‌وشوهای بینی را به‌درستی انجام دهید، سریع‌تر از دیگران روند بهبودی تنفسی را طی می‌کنند. رعایت دقیق این توصیه‌ها زمان تنگی نفس را تا حد قابل‌توجهی کاهش می‌دهد.
در صورتی که در مورد عوارض جراحی بینی سوال دارید می‌توانید فرم زیر را پر کنید تا ما با شما تماس بگیریم.
به طور کلی در هفته اول، تنگی نفس بسیار شایع است و طبیعی تلقی می‌شود. بین هفته دوم تا چهارم، با کاهش ورم، بهبودی تدریجی حاصل می‌شود. بعد از ۲ تا ۳ ماه، در اغلب موارد تنفس به حالت طبیعی برمی‌گردد. توجه داشته باشید که اگر بعد از ۶ ماه هنوز تنگی نفس دارید، حتما برای بررسی‌های تخصصی به جراحتان مراجعه کنید.